Πόνος στη μέση – Ο απόλυτος οδηγός για διάγνωση και Θεραπεία 2019

Αν πονάτε στη μέση, δεν είστε μόνοι. Ο πόνος στη μέση αποτελεί έναν συχνό φαινόμενο που καλείται να αντιμετωπίσει ο ενήλικος πληθυσμός. Υπολογίζεται ότι το ποσοστό των ενηλίκων που κάποια στιγμή στη ζωή τους θα βιώσουν πόνους στη μέση ανέρχεται στο 80%. Οι πιο ευάλωτες ομάδες ανθρώπων θεωρούνται όσοι ασκούν χειρονακτικές και βαριές εργασίες καθώς και οι παχύσαρκοι.

Ο πόνος στη μέση είναι η πιο συνηθισμένη αιτία απουσίας από την εργασία και μια από τις κυριότερες αιτίες αναπηρίας παγκοσμίως. Σε μια μεγάλη έρευνα, περισσότερο από το ένα τέταρτο των ενηλίκων ανέφεραν ότι εμφάνισαν πόνο στην μέση τους τελευταίους 3 μήνες.

Ο επιστημονικός όρος του πόνου στη μέση είναι «οσφυαλγία»!

Οι άνδρες και οι γυναίκες επηρεάζονται εξίσου από τον πόνο στην μέση, ο οποίος μπορεί να κυμαίνεται σε ένταση από έναν θαμπό, συνεχή πόνο έως μια ξαφνική, αιχμηρή, διαξιφιστική αίσθηση που αφήνει το άτομο ακόμα και ανίκανο να κινηθεί. Ο πόνος μπορεί να ξεκινήσει απότομα ως αποτέλεσμα ενός ατυχήματος ή αν σηκωθεί κάτι βαρύ, ή μπορεί να αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου λόγω αλλαγών της σπονδυλικής στήλης που σχετίζονται με την ηλικία. Ο καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί επίσης να θέσει το υπόβαθρο για να αναπτυχθεί πόνος στη μέση, ειδικά όταν η καθημερινή ρουτίνα περιλαμβάνει πολύ λίγη άσκηση ενώ το σαββατοκύριακο η φυσική δραστηριότητα απότομα μεγιστοποιείται.

Τις περισσότερες φορές ο πόνος στη μέση είναι οξύς και διαρκεί λίγες μέρες έως μερικές εβδομάδες. Επιστημονικά ονομάζεται «οξεία οσφυαλγία». Αυτού του τύπου η οσφυαλγία έχει την τάση να επιλύεται από μόνη της, τις περισσότερες περιπτώσεις υποβοηθούμενη από παυσίπονα και ξεκούραση και δεν αφήνει μόνιμο πρόβλημα στην κινητικότητα του ατόμου. Η πλειοψηφία των περιπτώσεων της οξείας οσφυαλγίας είναι μηχανικής φύσης, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει διαταραχή στον τρόπο που τα συστατικά της μέσης (η σπονδυλική στήλη, οι μύες, οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι και τα νεύρα) ταιριάζουν μεταξύ τους και κινούνται.

Ο υποξύς πόνος στη μέση ορίζεται ως πόνος που διαρκεί μεταξύ 4 και 12 εβδομάδων.

Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, τα πράγματα δεν εξελίσσονται έτσι. Περίπου το 20% των ατόμων που πάσχουν από οξύ πόνο στην μέση αναπτύσσουν χρόνιο πόνο με επίμονα συμπτώματα σε ένα χρόνο. Ο χρόνιος πόνος στην μέση (χρόνια οσφυαλγία) ορίζεται ως πόνος που επιμένει για 12 εβδομάδες ή και περισσότερο, ακόμη και μετά από την θεραπεία ενός αρχικού τραυματισμού ή της υποκείμενης αιτίας της οξείας οσφυαλγίας. Οι συνήθεις κλασσικές θεραπείες σε ορισμένες περιπτώσεις, ανακουφίζουν με επιτυχία τον χρόνιο πόνο, αλλά σε άλλες περιπτώσεις ο πόνος επιμένει, παρά την ιατρική και χειρουργική παρέμβαση.

Ανατομικές δομές της μέσης

Για να κατανοήσουμε το πώς δημιουργείται ο πόνος στη μέση πρέπει να κατανοήσουμε την ανατομία της πολύ σημαντικής αυτής περιοχής του σώματος.

Το χαμηλότερο πίσω μέρος της πλάτης όπου εμφανίζεται κυρίως ο πόνος περιλαμβάνει τους πέντε σπονδύλους (αναφερόμενοι ως Ο1-Ο5) στην οσφυϊκή περιοχή, οι οποίοι υποστηρίζουν μεγάλο μέρος του βάρους του άνω σώματος. Οι χώροι μεταξύ των σπονδύλων (μεσοσπονδύλιοι χώροι) «γεμίζονται» από στρογγυλά, ελαστικά «μαξιλαράκια» που ονομάζονται μεσοσπονδύλιοι δίσκοι και που δρουν σαν απορροφητές κραδασμών σε όλη τη σπονδυλική στήλη για να προστατέψουν τα οστά καθώς κινείται το σώμα. Ζώνες ιστών (σύνδεσμοι – ligaments) κρατούν τους σπονδύλους στη θέση τους και τένοντες συνδέουν τους μύες με τη σπονδυλική στήλη. Τριάντα ένα ζευγάρια νεύρων έχουν ρίζες στη σπονδυλική στήλη, τα οποία ελέγχουν τις κινήσεις του σώματος και μεταδίδουν σήματα από το σώμα στον εγκέφαλο.

Από τι προκαλείται ο πόνος στη μέση – Αίτια

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο πόνος στη μέση είναι μηχανικής αιτιολογίας. Σε πολλές περιπτώσεις σχετίζεται με την σπονδύλωση (spondylosis), έναν όρο που αναφέρεται στον γενικό εκφυλισμό της σπονδυλικής στήλης και σχετίζεται με την φυσιολογική φθορά που συμβαίνει στις αρθρώσεις, τους δίσκους και τα οστά της σπονδυλικής στήλης καθώς γερνάμε. Μερικά παραδείγματα μηχανικών αιτιών οσφυαλγίας περιλαμβάνουν:

Θλάσεις στην περιοχή της μέσης αποτελούν την πιο συχνή αιτία για οξεία οσφυαλγία. Οι θλάσεις είναι σχισίματα συνδεσμικών ή τενόντιων ή μυϊκών ινών. Μπορεί να συμβούν από μια απότομη στροφή ή την ανύψωση κάποιου πράγματος σε ακατάλληλη στάση, ή την ανύψωση μεγάλου βάρους, ή από υπερβολική διάταση. Τέτοιες κινήσεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν μυϊκούς σπασμούς (ακούσια μυϊκή σύσπαση), που επίσης μπορεί να είναι επώδυνοι.

Ο εκφυλισμός του μεσοσπονδύλιου δίσκου είναι μια από τις πιο κοινές μηχανικές αιτίες του πόνου της μέσης και συμβαίνει όταν οι συνήθως ελαστικοί δίσκοι χάνουν την ελαστικότητά τους ως μέρος της κανονικής διαδικασίας γήρανσης. Σε μια υγιή μέση, οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι παρέχουν ύψος και επιτρέπουν κάμψη, έλξη και στρέψη της κάτω ράχης. Καθώς οι δίσκοι εκφυλίζονται, χάνουν την ικανότητα τους να απορροφούν.

Κήλη ή ρήξη μεσοσπονδύλιου δίσκου. Όπως είπαμε, οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους και ουσιαστικά απορροφούν τους κραδασμούς της σπονδυλικής στήλης. Κάθε δίσκος είναι σκληρός από έξω (ονομάζεται ινώδης δακτύλιος) και εσωτερικά περιέχει ένα μαλακό πυρήνα, που ονομάζεται πηκτοειδής πυρήνας. Η κήλη του δίσκου δημιουργείται όταν δίσκος παραμορφώνεται σαν αποτέλεσμα μεγάλης συμπίεσης και διογκώνεται προς τα έξω πιέζοντας κάποιο νεύρο. Ρήξη συμβαίνει όταν ο σκληρός δακτύλιος σχιστεί και ο πυρήνας από το εσωτερικό του δίσκου γλιστρήσει μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα και πιέσει κάποιο νεύρο. Εκτός από την μηχανική πίεση, ο πηκτοειδής πυρήνας ερεθίζει και με χημικούς τρόπους τα νεύρα, προκαλώντας φλεγμονή και πόνο.

Η ριζίτιδα και η ριζοπάθεια σαν όροι χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τη συμπίεση της ρίζας ενός νεύρου στο νωτιαίο μυελό ή πολύ κοντά σε αυτόν. Ο αγγλικός όρος είναι Radiculitis για τη ριζίτιδα και υποδηλώνει φλεγμονή. Ο αγγλικός όρος για τη ριζοπάθεια είναι Radiculopathy και δηλώνει απουσία φλεγμονής. Και οι δύο όροι περιγράφουν μια κατάσταση που προκαλείται από συμπίεση, φλεγμονή και / ή τραυματισμό μιας ρίζας νωτιαίου νεύρου. Η πίεση στην ρίζα του νεύρου έχει ως αποτέλεσμα πόνο, μούδιασμα ή αίσθηση μυρμηγκιάσματος που ταξιδεύει ή ακτινοβολεί σε άλλες περιοχές του σώματος που εξυπηρετούνται από το εν λόγω νεύρο. Η ριζίτιδα/ριζοπάθεια μπορεί να συμβεί λόγω σπονδυλικής στένωσης ή όταν ένας δίσκος με κήλη ή ρήξη συμπιέζει τη ρίζα του νεύρου.

Η σπονδυλολίσθηση είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένας σπόνδυλος της κάτω ράχης γλιστρά έξω από την κανονική θέση του, πιέζοντας τα νεύρα που εξέρχονται από τη σπονδυλική στήλη.

Η σπονδυλική στένωση είναι μια στένωση της σπονδυλικής στήλης που ασκεί πίεση στο νωτιαίο μυελό και τα νεύρα. Μπορεί να προκαλέσει πόνο ή μούδιασμα στο περπάτημα και με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε αδυναμία στα πόδια καθώς και απώλεια αισθήσεων σε αυτά.

Οι σκελετικές ανωμαλίες περιλαμβάνουν σκολίωση, κύφωση, δηλαδή καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης που συνήθως δεν προκαλεί πόνο μέχρι τη μέση ηλικία και λόρδωση, μια ασυνήθιστα έντονη καμάρα στο κάτω μέρος της μέσης. Επίσης στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται και γενετήσιες ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης.

Ο πόνος στη μέση σπάνια σχετίζεται με σοβαρές υποκείμενες παθήσεις, αλλά όταν συμβαίνουν αυτές οι καταστάσεις απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα. Οι σοβαρές υποκείμενες παθήσεις περιλαμβάνουν:

Λοίμωξη: Οι λοιμώξεις δεν αποτελούν κοινή αιτία πόνου στην μέση. Ωστόσο, μια λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει πόνο όταν εμπλέκει τους σπονδύλους, μια κατάσταση που ονομάζεται οστεομυελίτιδα. Επίσης μπορεί να προσβάλει τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, ή τις αρθρώσεις που συνδέουν την κατώτερη σπονδυλική στήλη με τη λεκάνη.

Οι όγκοι είναι σχετικά σπάνια αιτία πόνου στην μέση. Σε κάποιες λίγες περιπτώσεις, ένας όγκος μπορεί να εμφανιστεί πρωταρχικά στην μέση, αλλά, συχνότερα, εμφανίζεται εκεί ως αποτέλεσμα καρκίνου που έχει εξαπλωθεί από άλλα μέρη του σώματος.

Το σύνδρομο ιππουρίδας ή ιππουριδική συνδρομή (cauda equina syndrome – CES) αποτελεί μία από τις πιο επείγουσες καταστάσεις της Χειρουργικής της Σπονδυλικής Στήλης. Εμφανίζεται λόγω συμπιεστικών φαινομένων στις οσφυϊκές και ιερές νευρικές ρίζες, ενώ η συμπτωματολογία περιλαμβάνει διαταραχές ούρησης και εντερικού ελέγχου. Μπορεί να προκύψει μόνιμη νευρολογική βλάβη εάν το σύνδρομο αφεθεί χωρίς θεραπεία.

Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής εμφανίζονται όταν το μεγάλο αιμοφόρο αγγείο που προμηθεύει αίμα στην κοιλιακή χώρα, τη λεκάνη και τα πόδια αυξάνεται ασυνήθιστα. Ο πόνος στην μέση μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι το ανεύρυσμα γίνεται όλο και μεγαλύτερο και ότι πρέπει να αξιολογηθεί ο κίνδυνος ρήξης.

Οι πέτρες στα νεφρά μπορεί επίσης να προκαλέσουν οξύ πόνο στο κάτω μέρος της μέσης, συνήθως στη μία πλευρά.

Άλλες υποκείμενες παθήσεις που προδιαθέτουν σε οσφυαλγία περιλαμβάνουν:

Οι φλεγμονώδεις ασθένειες των αρθρώσεων, όπως η αρθρίτιδα, συμπεριλαμβανομένης της οστεοαρθρίτιδας και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας καθώς και της σπονδυλίτιδας, μιας φλεγμονής των σπονδύλων, μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνο στην μέση. Η σπονδυλίτιδα ονομάζεται επίσης σπονδυλαρθρίτιδα ή σπονδυλοαρθροπάθεια.

Η οστεοπόρωση είναι μια μεταβολική οστική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από προοδευτική μείωση της οστικής πυκνότητας και αντοχής,=

Η ενδομητρίωση είναι η συσσώρευση του ιστού της μήτρας σε μέρη έξω από τη μήτρα.

Ινομυαλγία, ένα πολύπλοκο σύνδρομο χρόνιου πόνου, αυτοάνοσης αιτιολογίας που περιλαμβάνει εκτεταμένο μυϊκό πόνο και κόπωση.

Πότε ένας πόνος στη μέση θεωρείται ανησυχητικός;

Όπως προαναφέραμε, υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις που η πόνοι στη μέση μπορεί να υποδηλώνουν ένα πιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Εάν παράλληλα με τους πόνους στη μέση σας διαπιστώσετε και απότομη απώλεια βάρους θα πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα. Δεν είναι λίγες οι φορές, που τα ξαφνική και απότομη απώλεια βάρους σε συνδυασμό με πόνους στη μέση οφείλονται σε όγκο στη σπονδυλική στήλη. Ο όγκος αυτός μπορεί να οδηγήσει στην αποδυνάμωση των σπονδύλων και κατά συνέπεια σε έντονους πόνους και κατάγματα.

Ένα επίσης σοβαρό πρόβλημα υγείας μπορεί να διαπιστωθεί από τον συνδυασμό πόνων στη μέση και στο στομάχι. Αν και τις περισσότερες φορές οι συνδυασμός αυτός μπορεί να είναι τυχαίος και να οφείλεται σε συνηθισμένα αίτια, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο για μια πιο σοβαρή κατάσταση, όπως ένα ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Ένα ανεύρυσμα μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρό πρόβλημα, απειλητικό ακόμη και για τη ζωή ενός ανθρώπου. Προκειμένου λοιπόν να προλάβετε τα χειρότερα, καλό θα ήταν να πραγματοποιήσετε μια επίσκεψη στο γιατρό προκειμένου να σιγουρευτείτε ότι κάτι τέτοιο δεν υφίσταται.

Επίσης, ανησυχητικό είναι και όταν οι πόνοι στη μέση συνδυάζονται με ουρολογικές και γαστρεντερικές διαταραχές. Αν ταυτόχρονα με τους πόνους στη μέση διαπιστώσετε και αδυναμία ελέγχου της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, αδυναμία και μούδιασμα στα πόδια, θα πρέπει να επισκεφτείτε άμεσα τον γιατρό σας. Πολύ πιθανόν να οφείλεται στο σύνδρομο της ιππουριδικής συνδρομής, το οποίο περιγράψαμε παραπάνω.

Τέλος, αν ο πόνος συνοδεύεται και με πυρετό ή άλλα «περίεργα» συμπτώματα, όπως οιδήματα (πρήξιμο) στις αρθρώσεις, πόνο και σε άλλα μέρη του σώματος, καλό θα ήταν να επισκεφθείτε έναν ειδικό Ιατρό.

Πώς διαγιγνώσκεται ο πόνος της μέσης;

Ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό και μια λεπτομερής φυσική εξέταση από ειδικό έμπειρο Ορθοπεδικό είναι συνήθως η βασική διαδικασία. Συχνά όμως δεν είναι συνήθως αρκετή για να εντοπίσει ή να αποκλείσει τυχόν σοβαρές καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν τον πόνο. Έτσι συχνά η αιτία παραμένει κρυμμένη.

Τα στατιστικά στοιχεία μιλάνε από μόνα τους: Ο πόνος στη μέση και ειδικότερα ο μικτός πόνος, δηλαδή ο πόνος με αλγαισθητικά (αλγαισθητικός λέγεται ο πόνος που προκαλείται από διέγερση των υποδοχέων του πόνου λόγω τραυματισμού ή φλεγμονής) και νευροπαθητικά (Ο νευροπαθητικός πόνος οφείλεται σε δυσλειτουργία κάποιου νεύρου, δεν αντιστοιχεί σε τραυματισμό και περιγράφεται ως αίσθημα καύσου, πάγωμα, μούδιασμα, μυρμηγκιάσματα, διαξιφιστικός πόνος, ή σαν να ‘περνάει’ ηλεκτρικό ρεύμα) στοιχεία, στην Ελλάδα, συχνά, δεν διαγιγνώσκεται ή διαγιγνώσκεται εσφαλμένα. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουν τα στοιχεία της πρόσφατης έρευνας Back Pain, που πραγματοποιήθηκε σε 10 ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνεται και η χώρα μας.

Για την πλήρη διαγνωστική διερεύνηση, συχνά απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις, όπως:
Ακτινογραφίες: Είναι εξέταση πρώτης γραμμής στην ορθοπεδική διάγνωση και χρησιμοποιείται για την αναζήτηση σπασμένων οστών ή τραυματισμένων σπονδύλων. Οι ακτίνες Χ δείχνουν μόνο τις οστικές δομές ενώ οι μαλακοί ιστοί όπως οι μύες, οι σύνδεσμοι ή οι διογκωμένοι δίσκοι δεν είναι ορατοί στις συμβατικές ακτίνες Χ.

Αξονική τομογραφία: Χρησιμοποιείται για να δει δομές της σπονδυλικής στήλης που δεν φαίνονται με τις συμβατικές ακτίνες Χ, όπως ρήξη δίσκου, σπονδυλική στένωση ή όγκοι. Χρησιμοποιώντας έναν υπολογιστή, η CT σάρωση δημιουργεί μια τρισδιάστατη εικόνα από μια σειρά από δισδιάστατες εικόνες.

Μυελόγραμμα: Ενισχύει τη διαγνωστική ισχύ των ακτίνων Χ και της τομογραφίας. Σε αυτή τη διαδικασία, ένα σκιαγραφικό εγχύεται στο σπονδυλικό σωλήνα, επιτρέποντας την καλύτερη απεικόνιση σπονδυλικών δομών (π.χ. συμπίεση των νεύρων που προκαλούνται από εκτοπισμένους δίσκους) στην ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία.

Δισκογραφία: Χρησιμοποιείται όταν άλλες διαγνωστικές διαδικασίες αποτυγχάνουν να εντοπίσουν την αιτία του πόνου. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την έγχυση ενός σκιαγραφικού σε ένα δίσκο της σπονδυλικής στήλης που πιστεύεται ότι προκαλεί το πρόβλημα. Η πίεση του υγρού στο δίσκο θα αναπαράγει τα συμπτώματα του ατόμου αν ο δίσκος είναι η αιτία. Η δισκογραφία μπορεί να παράξει χρήσιμες πληροφορίες σε περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι σκέπτονται την οσφυϊκή χειρουργική επέμβαση ή όταν ο πόνος τους δεν ανταποκρίνεται στις συμβατικές θεραπείες.

Μαγνητική Τομογραφία (MRI): Χρησιμοποιεί μαγνητική διέγερση αντί της ακτινοβολίας για να δημιουργήσει μια εικόνα που παράγεται από υπολογιστή. Σε αντίθεση με τις ακτίνες Χ, οι οποίες εμφανίζουν μόνο οστικές δομές, οι μαγνητικές τομογραφίες απεικονίζουν μαλακούς ιστούς όπως μύες, συνδέσμους, τένοντες και αιμοφόρα αγγεία.

Οι ηλεκτροδιαγνωστικές μέθοδοι είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται κυρίως την επιβεβαίωση ριζοπαθειών ή άλλων νευρικών βλαβών. Περιλαμβάνουν ηλεκτρομυογραφία (EMG), μελέτες αγωγιμότητας νεύρων (NCS) και μελέτες προκλητών δυναμικών (ΕΡ).

Σπινθηρογραφήματα (οστών): Χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση κυρίως μεταβολικών διαταραχών στα οστά. Μικρή ποσότητα ραδιενεργού υλικού εγχύεται στην κυκλοφορία του αίματος και συλλέγεται σε περιοχές με κάποια ανωμαλία. Οι εικόνες που παράγονται από τον σαρωτή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό περιοχών ακανόνιστου μεταβολισμού ή άλλων οστικών προβλημάτων.

Υπερηχογράφημα: Η απεικόνιση με υπερήχους, χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας για τη λήψη εικόνων μέσα στο σώμα. Η απεικόνιση με υπερήχους μπορεί να εμφανίσει σκισίματα σε συνδέσμους, μύες, τένοντες και άλλες μάζες μαλακών μορίων στην πλάτη.

Εξετάσεις αίματος: Αν και δεν χρησιμοποιούνται συστηματικά για τη διάγνωση της αιτίας του πόνου στην πλάτη, εντούτοις, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμες για διερεύνηση φλεγμονής, λοίμωξης, μεταβολικών ή και αυτοάνοσων καταστάσεων.

Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος στη μέση;

Η θεραπεία της οσφυαλγίας γενικά εξαρτάται από το εάν ο πόνος είναι οξύς ή χρόνιος. Γενικά, η χειρουργική επέμβαση είναι μόνο η έσχατη λύση και εφαρμόζεται μόνο εάν υπάρχουν ενδείξεις επιδείνωσης νευρικής βλάβης.

 

Η εν λόγω τεχνολογία χρησιμοποιεί λέιζερ χαμηλής ισχύος με μήκη κύματος ανάμεσα στα 450nm και 980nm, δηλαδή στο ορατό και στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος.

Ιδιαίτερα αποτελεσματικό είναι στις περιπτώσεις δισκοκηλών σε αυχένα και μέση. Στις περιπτώσεις αυτές, η δράση του είναι τόσο δραστική, που παρατηρείται συρρίκνωση και – ακόμα και – εξαφάνιση της κήλης σε πολλές περιπτώσεις!

Στους ασθενείς που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην εν λόγω τεχνολογία της Metamed, οι συμβατικά χρησιμοποιούμενες θεραπείες περιλαμβάνουν:

Ζεστά και κρύα επιθέματα: Τα εν λόγω επιθέματα δεν είναι αποδεδειγμένο αν βραχύνουν το χρόνο αποκατάστασης σε περιπτώσεις τραυματισμών, αλλά, μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση του πόνου και στη μείωση της φλεγμονής σε περιπτώσεις οξέος, υποξέος ή χρόνιου πόνου, επιτρέποντας μεγαλύτερη κινητικότητα σε κάποια άτομα.

Δραστηριότητα: Σε αντίθεση με ότι ίσως πιστεύατε, η ανάπαυση στο κρεβάτι πρέπει να περιοριστεί! Ο πάσχων θα πρέπει να αρχίσει ασκήσεις διάτασης και να επανέλθει στις κανονικές καθημερινές δραστηριότητες του το συντομότερο δυνατόν, αποφεύγοντας φυσικά κινήσεις που επιδεινώνουν τον πόνο. Ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα που συνεχίζουν τις δραστηριότητές τους χωρίς παραμονή στο κρεβάτι μετά την έναρξη του πόνου έχουν καλύτερη ευελιξία από όσους είχαν μείνει στο κρεβάτι για μια εβδομάδα. Άλλες μελέτες υποδεικνύουν ότι η ξεκούραση στο κρεβάτι μόνη της ως θεραπεία μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο και να οδηγήσει σε δευτεροπαθείς επιπλοκές όπως κατάθλιψη, μειωμένο μυϊκό τόνο και αγγειακά προβλήματα.

Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης, πέρα από τις γενικές καθημερινές δραστηριότητες, δεν συνιστώνται για οξεία οσφυαλγία, αλλά μπορεί να είναι αποτελεσματικές για την αποκατάσταση χρόνιας οσφυαλγίας. Η σωστή ενδυνάμωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για άτομα με σκελετικές ανωμαλίες. Ασκησιολόγια ενίσχυσης κεντρικών μυϊκών ομάδων που υποστηρίζουν τη μέση, που αυξάνουν την κινητικότητα και το εύρος κίνησης μπορούν πάντα να χρησιμοποιηθούν παράλληλα με άλλες παρεμβάσεις.

Φάρμακα: Για την αντιμετώπιση της οξείας και χρόνιας οσφυαλγίας χρησιμοποιείται ένα ευρύ φάσμα φαρμάκων. Τα φάρμακα, όμως, αντιμετωπίζουν μόνο τα συμπτώματα, μπορεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα, να προκαλέσουν παρενέργειες ή να οδηγήσουν σε σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ηπατική βλάβη, γαστρεντερικά έλκη και αιμορραγία. Συνιστάται λοιπόν η χορήγησή τους με προσοχή και για όσο χρονικό διάστημα είναι απολύτως απαραίτητο. Είδη φαρμάκων περιλαμβάνουν:

• Αναλγητικά. Είναι φάρμακα ειδικά σχεδιασμένα για την ανακούφιση του πόνου. Περιλαμβάνουν πολύ γνωστά ονόματα όπως ασπιρίνη, αλλά και συνταγογραφούμενα οπιοειδή όπως κωδεΐνη, και μορφίνη. Τα οπιοειδή πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα και υπό την επίβλεψη του γιατρού. Τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ) φάρμακα, τα οποία ανακουφίζουν από τον πόνο και τη φλεγμονή. Η μακροχρόνια χρήση των ΜΣΑΦ έχει συσχετιστεί όμως με ερεθισμό του στομάχου, έλκη, καούρα, διάρροια, κατακράτηση υγρών και σε σπάνιες περιπτώσεις νεφρική δυσλειτουργία και καρδιαγγειακές παθήσεις.
• Μυοχαλαρωτικά: Είναι φάρμακα που μειώνουν τον μυϊκό τόνο και διακρίνονται σε εκείνα που δρουν περιφερικά στη νευρομυϊκή σύναψη και στα μυοχαλαρωτικά των σκελετικών μυών, που δρουν κεντρικά στο KNΣ. Εμφανίζουν αρκετές παρενέργειες και η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την δεκτικότητα του εκάστοτε ατόμου ως προς αυτά.
• Αντικαταθλιπτικά: Κάποιες φορές, ειδικά για περιπτώσεις χρόνιου πόνου συνταγογραφούνται ψυχοφάρμακα όπως τρικυκλικά ή αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs). Tο όφελος, όμως, των εν λόγω φαρμάκων δεν είναι αποδεδειγμένο και οι παρενέργειές τους μπορεί να είναι σοβαρές.

Κινητοποίηση και ανατάξεις της σπονδυλικής στήλης είναι προσεγγίσεις στις οποίες οι ειδικευμένοι επαγγελματίες (χειροπρακτικοί ή ειδικευμένοι φυσικοθεραπευτές) χρησιμοποιούν τα χέρια τους για να κινητοποιήσουν, να κάνουν μασάζ ή να διατείνουν τη σπονδυλική στήλη και τους περιβάλλοντες ιστούς. Η ανάταξη αναφέρεται σε μια ταχεία κίνηση που παρακάμπτει την ακούσια αντίδραση του ασθενούς. Η κινητοποίηση περιλαμβάνει πιο αργές κινήσεις. Οι τεχνικές αυτές παρέχουν μικρά έως μέτρια βραχυπρόθεσμα οφέλη σε άτομα με χρόνιο πόνο. Οι τεχνικές αυτές δεν είναι κατάλληλες όταν ένα άτομο έχει υποκείμενη ιατρική αιτία για τον πόνο, όπως οστεοπόρωση, ή αρθρίτιδα.

Έλξεις είναι τεχνικές που περιλαμβάνουν τη χρήση βαρών και τροχαλιών για την εφαρμογή σταθερής ή διακεκομμένης δύναμης για τη σταδιακή «έλξη» της σκελετικής δομής σε καλύτερη ευθυγράμμιση. Μερικοί άνθρωποι νιώθουν ανακούφιση από τον πόνο ενώ βρίσκονται σε έλξη, αλλά αυτή η ανακούφιση είναι συνήθως προσωρινή.

Ο βελονισμός εμφανίζεται μετρίως αποτελεσματικός για χρόνιο πόνο στην μέση. Περιλαμβάνει την εισαγωγή λεπτών βελόνων σε ακριβή σημεία σε όλο το σώμα. Μερικοί επαγγελματίες πιστεύουν ότι αυτή η διαδικασία βοηθά στην απομάκρυνση εμποδίων στη δύναμη της ζωής του σώματος γνωστή ως Τσι. Άλλοι, θεωρούν ότι όταν οι βελόνες εισάγονται και στη συνέχεια διεγείρονται απελευθερώνονται φυσικά χημικά που προκαλούν αναλγησία, όπως ενδορφίνες. Τα αποδεικτικά στοιχεία ως προς το όφελος του βελονισμού στην οξεία οσφυαλγία είναι αντιφατικά και οι κλινικές μελέτες συνεχίζουν να διερευνούν τα οφέλη του.

Η βιοανάδραση χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πολλών προβλημάτων οξέως πόνου, και ιδιαίτερα πόνου στην μέση και πονοκέφαλου. Η θεραπεία περιλαμβάνει την προσκόλληση ηλεκτροδίων στο δέρμα και τη χρήση μιας μηχανής ηλεκτρομυογραφίας που επιτρέπει στους ανθρώπους να συνειδητοποιούν και να αυτορυθμίζουν την αναπνοή τους, την ένταση των μυών, τον καρδιακό ρυθμό και τη θερμοκρασία του δέρματος. Οι άνθρωποι ρυθμίζουν την αντίδρασή τους στον πόνο χρησιμοποιώντας τεχνικές χαλάρωσης. Η βιοανάδραση συχνά χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους θεραπείας, γενικά χωρίς παρενέργειες. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η βιοανάδραση προσφέρει ένα σαφές όφελος στην οσφυαλγία.

Οι θεραπείες αποκλεισμού των νεύρων (nerve block) στοχεύουν στην ανακούφιση του χρόνιου πόνου, εμποδίζοντας την αγωγή των νεύρων από συγκεκριμένες περιοχές του σώματος. Οι προσεγγίσεις του μπλοκ των νεύρων κυμαίνονται από ενέσεις τοπικών αναισθητικών, τοξίνης αλλαντίασης ή στεροειδών σε προσβεβλημένους μαλακούς ιστούς ή αρθρώσεις ως πιο σύνθετα μπλοκ νευρικών ριζών και διέγερσης του νωτιαίου μυελού. Όταν υπάρχει έντονος πόνος, χαμηλές δόσεις φαρμάκων μπορεί να χορηγηθούν με καθετήρα απευθείας στο νωτιαίο μυελό. Η επιτυχία μιας προσέγγισης του νευρικού μπλοκ εξαρτάται από την ικανότητα ενός επαγγελματία να εντοπίσει και να εγχύσει ακριβώς στο σωστό νεύρο.

Οι ενέσεις στεροειδών είναι μια συνηθισμένη βραχυπρόθεσμη επιλογή για τη θεραπεία του πόνου στην μέση. Η ανακούφιση του πόνου, ωστόσο, τείνει να είναι προσωρινή και οι ενέσεις δεν συνιστώνται για μακροχρόνια χρήση.

Χειρουργική επέμβαση. Όταν άλλες θεραπείες αποτυγχάνουν, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να θεωρηθεί ως επιλογή για την ανακούφιση του πόνου που προκαλείται από σοβαρά μυοσκελετικά τραύματα ή συμπίεση νεύρων. Μπορεί να είναι μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση πριν ο ασθενής θεραπευτεί πλήρως και μπορεί να υποστεί μόνιμη απώλεια κίνησης. Οι χειρουργικές επεμβάσεις δεν είναι πάντοτε επιτυχείς και υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που δείχνουν ποιες διαδικασίες λειτουργούν καλύτερα για τις συγκεκριμένες ενδείξεις τους. Οι ασθενείς που εξετάζουν τις χειρουργικές προσεγγίσεις θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένοι για όλους τους συναφείς κινδύνους. Στις χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνονται η λαμινεκτομή, η σπονδυλοδεσία, η σύντηξη, κ.α.

Μπορεί να προληφθεί η οσφυαλγία;

Ο επαναλαμβανόμενος πόνος στην μέση που προκύπτει από ακατάλληλη μηχανική του σώματος συχνά αποφεύγεται με αποφυγή κινήσεων που στρίβουν ή τεντώνουν την μέση, με διατήρηση μιας σωστής στάσης σώματος και ανυψώνοντας/μεταφέροντας σωστά βαριά αντικείμενα. Η χρήση εργονομικά σχεδιασμένων επίπλων και εξοπλισμού για την προστασία του σώματος από τραυματισμό στο σπίτι και στο χώρο εργασίας μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα πρόληψης κινδύνου τραυματισμού της μέσης.

Η χρήση οσφυϊκών στηριγμάτων με τη μορφή ελαστικών ζωνών που μπορούν να σφιχτούν για να παρέχουν στήριξη στην μέση και στους κοιλιακούς μύες με σκοπό την πρόληψη της οσφυαλγίας παραμένει αμφιλεγόμενη. Τέτοιες λύσεις χρησιμοποιούνται ευρέως παρά την έλλειψη στοιχείων που δείχνουν ότι στην πραγματικότητα αποτρέπουν τον πόνο. Πολλαπλές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η χρήση οσφυϊκής υποστήριξης δεν παρέχει κανένα όφελος από την άποψη της πρόληψης και θεραπείας της οσφυαλγίας. Μάλιστα, συνιστάται προσοχή δεδομένου ότι η φθορά των υποστηρικτικών ιμάντων μπορεί στην πραγματικότητα να οδηγήσει ή να επιδεινώσει το πρόβλημα, προκαλώντας την αποδυνάμωση των μυών της πλάτης από την έλλειψη χρήσης.

Συστάσεις για τη διατήρηση της υγιούς πλάτης/μέσης

Μετά από οποιαδήποτε περίοδο παρατεταμένης αδράνειας, συνιστάται ένα σχήμα ασκήσεων χαμηλής έντασης. Το γρήγορο περπάτημα, το κολύμπι ή το στατικό ποδήλατο για 30 λεπτά την ημέρα μπορεί να αυξήσει τη μυϊκή δύναμη και την ευελιξία Η γιόγκα μπορεί επίσης να βοηθήσει να τεντώσει και να ενισχύσει τους μυς και να βελτιώσει τη στάση του σώματος. Συμβουλευτείτε έναν γιατρό για μια λίστα με κατάλληλες ασκήσεις για την ηλικία σας, οι οποίες στοχεύουν συγκεκριμένα στην ενίσχυση της πλάτης γενικότερα και των κοιλιακών μυών.

Γρήγορες Συμβουλές

• Πάντα να τεντώνεστε (ελαφρές διατάσεις) πριν από την άσκηση ή άλλη έντονη σωματική δραστηριότητα.
• Μην καμπουριάζετε όταν στέκεστε ή κάθεστε. Η μέση μπορεί να στηρίξει το βάρος του ατόμου πιο εύκολα όταν μειωθεί η καμπυλότητα. Όταν στέκεστε, κρατήστε το βάρος σας ισορροπημένο στα πόδια σας.
• Στο σπίτι ή την εργασία, βεβαιωθείτε ότι οι επιφάνειες εργασίας είναι σε άνετο ύψος.
• Καθίστε σε μια καρέκλα με καλή οσφυϊκή υποστήριξη και σωστή θέση και ύψος για την εργασία. Κρατήστε τους ώμους πίσω. Περιοδικά περπατάτε γύρω από το γραφείο και τεντώστε απαλά τους μυς για να ανακουφίσετε την ένταση. Ένα μαξιλάρι ή μια πετσέτα τυλιγμένη χαμηλά στην πλάτη μπορεί να προσφέρει κάποια οσφυϊκή υποστήριξη. Κατά τη διάρκεια παρατεταμένων περιόδων καθίσματος, ανυψώστε τα πόδια σε ένα χαμηλό σκαμνί ή μια στοίβα βιβλίων.
• Φορέστε άνετα παπούτσια με χαμηλό τακούνι.
• Ο ύπνος στην μια πλευρά με τα γόνατα τραβηγμένα σε εμβρυϊκή στάση μπορεί να βοηθήσει να ανοίξουν οι αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης και να ανακουφιστεί η πίεση μειώνοντας την καμπυλότητά της. Πάντα κοιμάστε σε ένα καλό στρώμα.
• Μην προσπαθήσετε να σηκώσετε αντικείμενα που είναι πολύ βαριά. Σηκώστε από τα γόνατα, τραβήξτε τους μύες του στομάχου και κρατήστε το κεφάλι κάτω και ευθυγραμμισμένο με μια ευθεία πλάτη. Κατά την ανύψωση, κρατήστε τα αντικείμενα κοντά στο σώμα. Μην περιστρέφεστε κατά την ανύψωση.
• Διατηρήστε σωστή διατροφή και δίαιτα για να μειώσετε και να αποφύγετε την υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους, ειδικά το βάρος γύρω από τη μέση που επιβαρύνει τους κάτω μυς της πλάτης. Μια δίαιτα με αρκετή ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου, φωσφόρου και βιταμίνης D συμβάλλει στην προώθηση της ανάπτυξης νέων οστών.
• Κόψτε το κάπνισμα. Το κάπνισμα μειώνει τη ροή του αίματος στην κατώτερη σπονδυλική στήλη, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην εκφύλιση των δίσκων. Το κάπνισμα αυξάνει επίσης τον κίνδυνο οστεοπόρωσης και εμποδίζει τη θεραπεία. Ο βήχας εξαιτίας του καπνίσματος μπορεί επίσης να προκαλέσει οσφυαλγία.