Τένοντας: Δομή και λειτουργία
Ένας τένοντας είναι μια σκληρή αλλά εύκαμπτη ταινία ινώδους συνδετικού ιστού που συνδέει τους μύες σας με τα οστά. Δεν πρέπει να συγχέονται με τους συνδέσμους, που συνδέουν τα οστά με τα οστά.
Όταν οι μύες συστέλλονται, η δύναμη που παράγεται από αυτούς μεταφέρεται στο άκρο του οστού μέσω του τένοντα για να παράγει κίνηση. Αυτό σας επιτρέπει να λυγίζετε τους αγκώνες σας, να περπατάτε, να τρέχετε και να κινείστε με πολλούς άλλους τρόπους.
Η ελαστική συμπεριφορά των τενόντων, επιτρέπει επίσης σε αυτούς να λειτουργούν σαν ελατήριο, αποθηκεύοντας και απελευθερώνοντας ενέργεια. Για παράδειγμα, όταν περπατάτε με τη φτέρνα σας να έρχεται σε επαφή με το έδαφος, ο Αχίλλειος τένοντας στο πίσω μέρος της φτέρνας σας τεντώνεται καθώς σηκώνετε το πέλμα προς τα πάνω αποθηκέυοντας ενέργεια σε αυτόν. Η συνέχεια της κίνησης είναι το μπροστινό μέρος του πέλματος να έρθει σε επαφή με το έδαφος και πιέζοντάς το να το «σπρώξει» για να προωθήσει το σώμα σας προς τα εμπρός. Η αποθηκευμένη ενέργεια του Αχιλλείου τένοντα απελευθερώνεται τότε για να σας σπρώξει μπροστά.
Υπό κανονικές συνθήκες, οι υγιείς τένοντες γλιστρούν εύκολα και ομαλά καθώς οι μύες συστέλλονται. Όταν όμως τραυματίζονται, προκαλούν πόνο, ειδικά κατά τη διάρκεια της κίνησης. Οι βλάβες των τενόντων συνήθως αναφέρονται ως τενοντίτιδα ή τενοντοπάθεια. Η Αγγλική ιατρική ορολογία έχει 3 λέξεις για τενόντιες βλάβες: tendinitis, tendinosis, και tendinopathy με τις δύο τελευταίες να αναφέρονται στα Ελληνικά ως τενοντοπάθεια.
Τενόντιες Βλάβες
Τενοντίτιδα
Η τενοντίτιδα είναι μια φλεγμονώδης βλάβη του τένοντα που συνήθως οφείλεται σε οξεία τραυματική βλάβη ή οξεία καταπόνηση. Σε αυτή την περίπτωση, ο τένοντας φλεγμένει και πρήζεται (αν και δεν είναι απαραίτητο να συμβαίνει πάντα αυτό) προκαλώντας πόνο στην κίνηση. Αυτή η φλεγμονή του τένοντα είναι γνωστή ως “τενοντίτιδα”.
Ακόμα και σήμερα πολλοί γιατροί αναφέρονται σε όλες τις τενόντιες βλάβες ως «τενοντίτιδες». Η έρευνα όμως δείχνει ότι η πραγματική τενοντίτιδα είναι σπάνια. Οι περισσότερες τενόντιες διαταραχές ανήκουν στην επόμενη κατηγορία.
Τενοντοπάθεια
Η τενοντίτιδα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση, αλλά νέες έρευνες αποκαλύπτουν ότι οι περισσότερες τενόντιες βλάβες ΔΕΝ εμφανίζουν φλεγμονή. Αντίθετα, το πρωταρχικό πρόβλημα φαίνεται να είναι η διάσπαση της δομικής σύνθεσης (π.χ. η ποσότητα του βασικού κολλαγόνου που περιέχει ο τένοντας), της αντοχής και της σταθερότητας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτός ο εκφυλισμός έχει ως αποτέλεσμα χρόνιο πόνο, αναπηρία ή και σκισίματα στον ιστό του τένοντα. Οι ιατρικοί επαγγελματίες περιγράφουν αυτόν τον εκφυλισμό των τενόντων ως τενοντοπάθεια.
Οι κοινές επώδυνες τενοντοπάθειες περιλαμβάνουν την επιγονατιδική τενοντοπάθεια, την τενοντοπάθεια του Αχιλλείου τένοντα και την τενοντοπάθεια των στροφέων του ώμου. Οι τενοντοπάθειες σχετίζονται συχνά με πολύ απότομη αύξηση της δραστηριότητας. Για παράδειγμα, ένας δρομέας αυξάνει την απόσταση και την ένταση πολύ γρήγορα σε σχέση με την προηγούμενη προπόνησή του. Ένας άλλος παράγοντας που συνδέεται με τις τενοντοπάθειες είναι η προβληματική βιομηχανική (στάση σώματος και κίνηση) του ατόμου.
Θεραπεία
Τα παραπάνω έχουν σημασία όχι απλά ενημερωτικά, αλλά γιατί η θεραπευτική αντιμετώπιση στις δυο περιπτώσεις διαφέρει:
Η συνήθης θεραπεία για τη μείωση της φλεγμονής στην τενοντίτιδα περιλαμβάνει:
- Ξεκούραση του προσβεβλημένου τένοντα,
- Επίθεση πάγου και
- Κατά περίπτωση και τη λήψη μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDs).
- Θεραπεία με LASER χαμηλής ισχύος
Η τεχνολογία των LASER χαμηλής ισχύος αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για την ταχεία αποκατάσταση της οξείας τενοντίτιδας λόγω της ισχυρής αντιφλεγμονώδους δράσης της!
Οι ασθενείς με τενοντίτιδα συνήθως αναρρώνουν μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Σε αντίθεση με την τενοντίτιδα, η τενοντοπάθεια μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες για να αντιμετωπιστεί.
Οι μέθοδοι θεραπείας για τενοντίτιδα και τενοντοπάθεια διαφέρουν. Για παράδειγμα, ειδικοί υποστηρίζουν ότι η τενοντοπάθεια ΔΕΝ πρέπει να αντιμετωπίζεται με αντιφλεγμονώδη ή κορτικοστεροειδή. Πιστεύουν ότι αυτά τα φάρμακα εμποδίζουν την κανονική ανακατασκευή/αναδόμηση του τένοντα και εξασθενίζουν τη δομή του, προκαλώντας μακροχρόνια προβλήματα επούλωσης.
Αν και οι τένοντες επουλώνονται όταν τραυματιστούν, οι επουλωμένοι τένοντες δεν ανακτούν ποτέ τις ίδιες μηχανικές ιδιότητες όπως πριν. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην απελευθέρωση μιας ομάδας χημικών ουσιών που ονομάζονται μεταλλοπρωτεϊνάσες μήτρας (MMPs) κατά τη διάρκεια της αναδιαμόρφωσης του υπό επούλωση τένοντα. Ορισμένες ΜΜΡ είναι ικανές να αποικοδομούν ινίδια κολλαγόνου (τα κύρια συστατικά ενός τένοντα που είναι υπεύθυνα για την αντοχή του). Όταν τα ινίδια κολλαγόνου υποβαθμίζονται, ο τένοντας χάνει μέρος της αντοχής του σε εφελκυσμό και καθίσταται ασθενέστερος.
Ως εκ τούτου, ακόμη η συντηρητική χρήση μυών, μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω βλάβη ή να αποτρέψει τη βέλτιστη επούλωση του ήδη τραυματισμένου ασθενέστερου τένοντα, προδιαθέτοντας τον τένοντα σε ταχύτερο ρυθμό εκφυλισμού.
Η συνέπεια αυτής της λιγότερο από τέλειας διαδικασίας επούλωσης είναι η σύσταση να ξεκινήσετε να θεραπεύετε τον τένοντα σας προτού υποστεί σοβαρή βλάβη. Όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του τραυματισμού, τόσο μεγαλύτερος ο χρόνος πλήρους αποκατάστασης και τόσο λιγότερο πιθανό να επιστρέψει στην προηγούμενη του απόλυτα υγιή κατάσταση.
PRP: Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια
Τι είναι τα αιμοπετάλια και τι το πλάσμα;
Το πλάσμα καθώς και τα αιμοπετάλια πλάσμα προέρχεται από το αίμα.
Τα αιμοπετάλια είναι ένα συστατικό του αίματος, όπως τα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια. Τα αιμοπετάλια απελευθερώνουν ουσίες που ονομάζονται αυξητικοί παράγοντες και άλλες πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την κυτταρική διαίρεση, διεγείρουν την αναγέννηση των ιστών και προάγουν την επούλωση. Τα αιμοπετάλια βοηθούν επίσης το αίμα να πήξει.
Το πλάσμα αναφέρεται στο υγρό συστατικό του αίματος. Πρόκειται κυρίως για νερό αλλά επίσης περιλαμβάνει πρωτεΐνες, αυξητικούς παράγοντες, θρεπτικά συστατικά, γλυκόζη και αντισώματα, μεταξύ άλλων συστατικών.
Συνήθως η συγκέντρωση αιμοπεταλίων στο αίμα είναι 100.000 – 200.000 ανά μl αίματος. Χρησιμοποιώντας ειδική τεχνολογία είμαστε σε θέση να αυξήσουμε αυτή τη συγκέντρωση. Το αποτέλεσμα αυτής της συγκέντρωσης αιμαπεταλίων και αυξητικών παραγόντων σε μια μικρή ποσότητα πλασματος λέγεται PRP. Το πραγματικά θεραπευτικό PRP πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 1.000.000 αιμοπετάλια ανά μl αίματος.
Το θεραπευτικό αυτό «μίγμα» εγχύεται τοπικά στην πάσχουσα περιοχή με σκοπό την ταχεία αποκατάσταση της βλάβης μέσω της υψηλής αναγεννητικής και επιδιορθωτικής δράσης του.
Πώς παρασκευάζεται το PRP;
Οι μέθοδοι ποικίλλουν, αλλά ο συνηθέστερος τρόπος παρασκευής του PRP περιλαμβάνει τη φυγοκέντρηση του δείγματος αίματος ενός ασθενούς. Ένα φιαλίδιο αίματος τοποθετείται σε μια φυγόκεντρο, όπου περιστρέφεται σε πολύ υψηλές ταχύτητες. Η περιστροφή προκαλεί το διαχωρισμό του αίματος σε στρώματα:
- Τα ερυθρά αιμοσφαίρια, περίπου το 45% του αίματος, εξαναγκάζονται στο πάτωμα του φιαλιδίου.
- Τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια σχηματίζουν ένα λεπτό μεσαίο στρώμα, το οποίο ονομάζεται buffy coat, το οποίο περιλαμβάνει λιγότερο από το 1 τοις εκατό του φυγοκεντρημένου αίματος.
- Το πλάσμα «φτωχό σε αιμοπετάλια» (ή αλλιώς πλάσμα με χαμηλή συγκέντρωση αιμοπεταλίων), αποτελεί το εναπομείναν ανώτερο στρώμα, περίπου το 55 τοις εκατό του δείγματος αίματος που έχει υποβληθεί σε φυγοκέντρηση.
Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία φυγοκέντρησης, ο ιατρός θα αφαιρέσει το φιαλίδιο από τη φυγόκεντρο, θα εξάγει τα απαραίτητα συστατικά του αίματος για το PRP και θα προετοιμάσει το ενέσιμο διάλυμα.
Όλες οι θεραπείες PRP δεν είναι οι ίδιες
Η θεραπεία με πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια μπορεί να επηρεάσει δραματικά την αποκατάσταση ενός τραυματισμένου τένοντα αλλά όλα τα PRP δεν έχουν το ίδιο θεραπευτικό δυναμικό!
Για παράδειγμα μεταβλητές όπως η ελεύθερη γωνία περιστροφής ή το είδος του φιαλιδίου αιμοληψίας – ακόμα και η ποσότητα του λαμβανόμενου αίματος – μπορεί να οδηγήσει σε συγκέντρωση έως και 4 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση µε άλλες κοινές τεχνικές.
Λόγω οικονομίας, συχνά, «διαφημίζονται» φθηνές τεχνικές αλλά αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Ένα κοινό φιαλίδιο αιμοληψίας κοστίζει λίγα λεπτά του ευρώ, ενώ ένα ειδικό φιαλίδιο μεγάλης συγκέντρωσης αγγίζει τα 100€! Το κόστος του υπόλοιπου εξοπλισμού διαφέρει επίσης σημαντικά.
Πέρα όμως από το καθαρά οικονομικό σκέλος του εξοπλισμού, η αποτελεσματικότητα της θεραπείας εξαρτάται ακι από άλλους παράγοντες.
Για παράδειγμα, δεν είναι όλοι οι τένοντες ίδιοι και η σύνθεση και η δομή τους μπορεί να ποικίλει ανάλογα με:
- Τη θέση που βρίσκεται στο σώμα ο τένοντας
- Τη λειτουργία του εν λόγω τένοντα
- Τη βιοχημεία και την ηλικία του ατόμου
Λόγω αυτών των παραλλαγών, ορισμένοι τένοντες μπορεί να ανταποκριθούν καλύτερα στην θεραπεία με PRP. Για παράδειγμα, η θεραπεία με PRP επιτυχώς αντιμετωπίζει τις περισσότερες περιπτώσεις επικονδυλίτιδας αγκώνα, αλλά είναι λιγότερο πιθανό να αντιμετωπίσει με επιτυχία τενοντίτιδα στροφέων του ώμου.
PRP ως μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου θεραπείας
Για το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα οι ενέσεις PRP πρέπει να αποτελούν μέρος σε ένα πολύπλευρο πρόγραμμα θεραπείας αποκατάστασης, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ξεκούραση από δραστηριότητες που προκαλούν πόνο ή ερεθίζουν τον τραυματισμένο τένοντα
- Μυϊκή ενδυνάμωση της περιοχής ιδιαίτερα με έκκεντρες ασκήσεις
- Διατάσεις
- LASER χαμηλής ισχύος σε λειτουργία αντιφλεγμονής ή αναδόμησης
- Εναλλαγή ψυχρής ή θερμής θεραπείας (εφαρμογή ψυχρών ή θερμών επιθεμάτων)
- Αντιφλεγμονώδη συμπληρώματα διατροφής ή ενισχυτικά για την παραγωγή κολλαγόνου
PRP όχι μόνο για τενοντίτιδες
Η παγκόσμια βιβλιογραφία, αλλά και η δική μας κλινική εμπειρία συμφωνούν στο ότι το PRP αποτελεί μια εξαιρετική θεραπευτική μέθοδο για την αποκατάσταση από τενόντιες βλάβες αλλά όχο μόνο! Σαν θεραπευτική τεχνική έχει επίσης εντωπωσιακά αποτελέσματα σε περιπτώσεις σοβαρής αρθρίτιδας, με βελτίωση τόσο στην κλινική εικόνα του ασθενούς όσο και σε κυτταρικό επίπεδο στα κύτταρα χόνδρου.
Για παράδειγμα στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, ο πόνος μειώνεται σημαντικά ενώ η λειτουργικότητα αυξάνεται. Αξιολόγηση με μαγνητική τομογραφία ΔΕΝ έδειξαν εξέλιξη της αρθρίτιδας σε τουλάχιστον στο 73% των περιπτώσεων σε ένα έτος. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό καθώς οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ετήσια μείωση έως και 4-6% του όγκου του χόνδρου (επιδείνωση της αρθρίτιδας) στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος αν αφεθεί χωρίς θεραπεία.
Η τεχνολογία του PRP στην αναγεννητική ιατρική φαίνεται ότι έχει λαμπρό μέλλον. Η απόκτηση της θεραπευτικής απόκρισης του σώματός σας συνεχίζει να είναι ένα συναρπαστικό σύνορο.
Υποφέρετε από χρόνια ή οξεία τενοντίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα; Επικοινωνήστε τώρα μαζί μας και ενημερωθείτε αναλυτικά για τις τελευταίες εξελίξεις στις θεραπευτικές τεχνικές!
Καλέστε μας τώρα στο 2311 82 11 00 για πληροφορίες!