Ψυχρά LASER για την θεραπεία του έρπη, της λεύκης και εγκαυμάτων – Μέρος 2ο

Επισκόπηση

Η θεραπεία με λέιζερ χαμηλής έντασης (LLLT), (αλλιώς γνωστή και ως φωτοθεραπεία ή φωτοβιοδιαμόρφωση), αναφέρεται στη χρήση του φωτός ενός ψυχρού laser (που δεν θερμαίνει δηλαδή τον ιστό) για την αλλαγή της βιολογικής δραστηριότητας ορισμένων βιολογικών συστημάτων. Το φως του laser είναι μίας μόνο συχνότητας (για αυτό και λέγεται μονοχρωματικό) και συμφασικό και μπορεί να διεγείρει συγκεκριμένα χρωμοφόρα κύτταρα, κύτταρα δηλαδή που μπορούν να απορροφήσουν φως, συνήθως στο ορατό και υπέρυθρο φάσμα. Η απορρόφηση αυτή του φωτός προκαλεί κυτταρική ανάπτυξη, κυτταρικό πολλαπλασιασμό και κυτταρική μετανάστευση. Επίσης ενεργοποιεί τα κυτταρικά μιτοχόνδρια (τα ενεργειακά εργοστάσια του κυττάρου) με αποτέλεσμα την παραγωγή ΑΤΡ, την απελευθέρωση οξειδίου του αζώτου και τον σχηματισμό ενεργού οξυγόνου (ROS). Όλα τα παραπάνω εκκινούν διαδικασίες υπεύθυνες για την επισκευή των ιστών, την επούλωση τραυμάτων και την πρόληψη του κυτταρικού θανάτου.

Η μη θερμική ακτινοβολία του λέιζερ (δεν θα πρέπει να μας τρομάζει η λέξη «ακτινοβολία» – μιλάμε για απλό φως που δεν έχει βλαβερές δράσεις στον οργανισμό σε αντίθεση με άλλες μορφές ακτινοβολίας όπως μικροκύματα ή ακτίνες Χ) χρησιμοποιείται κυρίως θεραπευτικά για τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής, την επιτάχυνση της επούλωσης, την αναγέννηση ιστών και νεύρων, και την πρόληψη βλάβης. Τα τελευταία, όμως, χρόνια, το LLLT έχει αποδειχθεί ότι είναι και μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική μέθοδος για ένα ευρύ φάσμα δερματολογικών και καλλυντικών εφαρμογών.

Στο προηγούμενό μας άρθρο εξετάσαμε τις δερματολογικές εφαρμογές των ψυχρών laser στην αναζωογόνηση του δέρματος, στην αντιμετώπιση της ακμής και στην φωτοπροστασία.

Στο παρόν άρθρο θα συνεχίσουμε εξετάζοντας την αποτελεσματικότητα του φωτός του laser στον ιό του έρπητα, στην αντιμετώπιση της λεύκης και στην επούλωση εγκαυμάτων.

Θα ολοκληρώσουμε αυτή την μεγάλη ανασκόπηση με το τρίτο και τελευταίο άρθρο της σειράς εξερευνώντας τις επιδράσεις των ψυχρών laser στην ψωρίαση, στην μείωση ουλών αλλά επίσης στην τριχόπτωση και στην απώλεια λίπους και εξαφάνιση κυτταρίτιδας!
Μείνετε μαζί μας σε αυτό το άκρως ενδιαφέρον «φωτεινό» ταξίδι…

LLLT για τον ιό του έρπητα.

Οι λοιμώξεις από τον ιό του απλού έρπητα (HSV) είναι μερικοί από τους πιο συνηθισμένους τύπους λοιμώξεων στην σύγχρονη εποχή και αποτελούν μεγάλο πρόβλημα για τους ασθενείς λόγω του ότι ο ιός στο σώμα του ξενιστή παραμένει εφ’ όρου ζωής (εκτός κάποιων εξαιρέσεων και ειδικών διατροφικών παρεμβάσεων). Δύο στελέχη αυτού του ιού συνήθως μολύνουν τον άνθρωπο: οι HSV-1 και HSV-2. Ο HSV-1 είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνος για λοιμώξεις του στόματος (ο γνωστός σε όλους μας επιχείλιος έρπης), του λαιμού, του προσώπου, των ματιών και του κεντρικού νευρικού συστήματος, ενώ ο HSV-2 προκαλεί κατά κύριο λόγο λοιμώξεις στην γεννητική περιοχή, ωστόσο, ο καθένας μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις σε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα συστήματα.
Μετά την υποχώρηση της αρχικής μόλυνσης και την επούλωση των γνωστών μας «σπυριών», ο ιός διασχίζει τις νευρικές απολήξεις του προσβεβλημένου νεύρου και εγκαθιδρύει μια κατάσταση λανθάνουσας παραμονής στα αισθητήρια γάγγλια του νεύρου (συνήθως στο τρίδυμο νεύρο) ως ότου επαναενεργοποιηθεί. Ποικίλα περιβαλλοντικά αίτια μπορούν να προκαλέσουν επανενεργοποίηση και μετανάστευση του ιού στο δέρμα και τον βλεννογόνο (μέσω των αισθητηριακών νεύρων), οδηγώντας σε επανενεργοποίηση του ιού, ειδικά στο επιθήλιο των χειλιών και των περιφερικών περιοχών του στόματος. Αυτά τα αίτια μπορεί να είναι σωματικά ή συναισθηματικά και περιλαμβάνουν στρες, στεναχώρια, πυρετό, έκθεση σε υπεριώδες φως και ανοσοκαταστολή.
Τα συμπτώματα της ενεργοποίησης του ιού ποικίλλουν από δερματικές πληγές και έκζεμα σε άτομα με καλό ανοσοποιητικό έως σοβαρές επιπλοκές σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.

Παρόλο που μια ποικιλία αντι-ιικών φαρμάκων (π.χ. acyclovir και valacyclovir) είναι διαθέσιμα για τη διαχείριση των λοιμώξεων, η λήψη ή η εφαρμογή τους για να επιτύχουν οποιοδήποτε όφελος στον ασθενή πρέπει να συμβεί μόνο μέσα σε ένα στενό χρονικό διάστημα και ακόμη και τότε παρατηρούνται περιορισμένα αποτελέσματα σε σχέση με το χρόνο επούλωσης των ιογενών βλαβών. Επιπρόσθετα, στελέχη ανθεκτικά στα εν λόγω αντι-ιικά φάρμακα του ιού του έρπητα, ενέχουν έναν συνεχώς αυξανόμενο κίνδυνο σοβαρών, ανεξέλεγκτων λοιμώξεων, ειδικά για ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Επομένως, είναι αναγκαίες νέες μέθοδοι θεραπείας που μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων, καθώς και να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των ανεπιθύμητων ενεργειών των τρεχουσών τρόπων θεραπείας.

Με βάση αρκετές μελέτες, το LLLT αποδεικνύεται ως κατάλληλη εναλλακτική λύση σε σχέση με τις υπάρχουσες φαρμακολογικές λύσεις, παρέχοντας επιταχυνόμενη επούλωση, μειωμένα συμπτώματα και διαχείριση της επανεμφάνισης των λοιμώξεων.

Για παράδειγμα σε μία μελέτη ψυχρό φως LLLT εφαρμόστηκε σε μια ομάδα 50 ασθενών που υπέφεραν από υποτροπιάζουσες περιστοματικές λοιμώξεις από τον ιό του έρπητα, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που ο ιός ήταν αδρανής (μήκος κύματος: 690 nm, ένταση: 80 mW / cm2 και δοσολογία: 48 J / cm2). Παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της συχνότητας επανεμφάνισης.

Σε άλλη μελέτη με παρόμοιες παραμέτρους ακτινοβόλησης (ένταση: 50 mW / cm2, ροή: 4,5 J / cm2, μήκος κύματος: 647 nm), αναφέρθηκε ότι τα διαστήματα ύφεσης παρατάθηκαν από 30 ημέρες σε 73 ημέρες. Είναι ενδιαφέρον ότι η θεραπεία αποδείχθηκε πιο αποτελεσματική σε ασθενείς που πάσχουν από στοματικό έρπητα παρά σε εκείνους με γεννητικές λοιμώξεις.

LLLT στην αντιμετώπιση της λεύκης.

Η λεύκη είναι μια επίκτητη χρωστική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αποχρωματισμό του δέρματος και των τριχών. Ο υποκείμενος μηχανισμός για το πώς χάνονται τα λειτουργικά μελανοκύτταρα (τα ενεργά κύτταρα που παράγουν μελανίνη) από το προσβεβλημένο δέρμα εξακολουθεί να διερευνάται, όμως, πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι μελανοκύτταρα, μελανοβλάστες, κερατινοκύτταρα και ινοβλάστες εμπλέκονται στη διαδικασία επαναχρωματισμού της λεύκης . Έτσι, είναι λογικό να υποτεθεί ότι η διέγερση τέτοιων κυττάρων μπορεί να προσφέρει έναν πιθανό τρόπο θεραπείας.
Στις πιο συχνές θεραπευτικές μεθόδους περιλαμβάνονται τα τοπικά κορτικοστεροειδή, η φωτοθεραπεία και η φωτοχημειοθεραπεία.

Από πολύ παλιά οι επιστήμονες είχαν ενδείξεις ότι το LLLT μπορεί να αποτελεί μια σημαντική εναλλακτική στην θεραπεία της λεύκης.

Το 1982, μια ομάδα ερευνητών εξέτασαν την επίδραση του LLLT στην ελαττωματική βιοσύνθεση των κατεχολαμινών (που εμπλέκονται στη βιοσύνθεση της μελανίνης) και ανακάλυψαν ότι μπόρεσε να επηρεάσει καταστάσεις όπως η λεύκη και το σκληρόδερμα.

Αρκετά χρόνια αργότερα, ένας από τους ερευνητές από την ίδια ομάδα ανέφερε ότι, μετά από 6-8 μήνες θεραπείας με λέιζερ HeNe χαμηλής ενέργειας (632,8 nm, 25 mW / cm2), επιτεύχθηκε αισθητός βαθμός επαναχρωματισμού στο 64% από μια ομάδα ασθενών 18 ατόμων, ενώ σε ένα άλλο 34% των ασθενών παρατηρήθηκε επαναχρωματισμός των ωοθυλακίων της τρίχας.

Και σε άλλες μελέτες αρκετά αργότερα (2003, 2006, 2009) παρατηρήθηκαν ανάλογα αποτελέσματα με συνέπεια να προταθεί το LLLT ως μια κατάλληλη εναλλακτική μέθοδος για τη θεραπεία της λεύκης.

Ένας συγκεκριμένος τύπος λεύκης (που ονομάζεται τμηματικός ή δερμοτομιακός τύπος) συνδέεται με τη δυσλειτουργία του συμπαθητικού νεύρου στις πληγείσες περιοχές του δέρματος και έχει αποδειχθεί ανθεκτικός σε διάφορες συμβατικές μορφές θεραπείας. Είναι γνωστό όμως ότι το ψυχρό λέιζερ βελτιώνει τον τραυματισμό των νεύρων ενώ επίσης δημιουργεί τις βιοχημικές προϋποθέσεις για την προώθηση του επαναχρωματισμού. Λογικό, λοιπόν που οι ερευνητές θέλησαν να επιβεβαιώσουν αυτή τη δράση κλινικά και στην περίπτωση της ανθεκτικής αυτής λεύκης.

Πράγματι σε πολλαπλές κλινικές μελέτες παρατηρήθηκε ότι ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών εμφάνισε αξιοσημείωτο επαναχρωματισμό με διαδοχικές θεραπείες. Επίσης, κατά την ακτινοβόληση κερατινοκυττάρων και ινοβλαστών με λέιζερ HeNe (0,5-1,5 J / cm2), παρατηρήθηκαν σημαντικές αυξήσεις σε αυξητικούς παράγοντες που απελευθερώθηκαν από τα κύτταρα αυτά. Οι αυξητικοί αυτοί παράγοντες διεγείρουν τη μετανάστευση των μελανοκυττάρων και συμβάλλουν στην διαδικασία του επαναχρωματισμού της λεύκης.

Συνολικά το λέιζερ χαμηλής ισχύος προτείνεται ως μια σημαντική εναλλακτική θεραπευτική μέθοδο για την λεύκη ακόμα και στις περιπτώσεις που ανθίστανται στις συμβατικές θεραπείες.

LLLT για την επούλωση εγκαυμάτων.

Οι δερματολογικές εφαρμογές των λέιζερ χαμηλής ισχύος δεν σταματούν, όμως, εδώ. Πλειάδες μελετών και πειραμάτων επιβεβαιώνουν ότι μια από τις πιο ισχυρές θεραπευτικές δράσεις της υπέροχης αυτής φωτεινής ακτινοβολίας είναι στην επιτάχυνση της επούλωσης εγκαυμάτων, συμπεριλαμβανομένων, μάλιστα, ηλιακών εγκαυμάτων αλλά και εγκαυμάτων από θερμικά laser! Ας δούμε μερικά τρανταχτά παραδείγματα:

Σε μια κλινική μελέτη 10 ασθενείς με οξύ ηλιακό έγκαυμα υποβλήθηκαν σε θεραπεία με LLLT (590 nm, 0,10 J / cm2), μία ή δύο φορές την ημέρα για 3 ημέρες, όπου μόνο το ήμισυ της πληγείσας περιοχής υποβλήθηκε σε θεραπεία. H περιοχή που υποβλήθηκε στην αγωγή με το φως εμφάνισε μείωση στην ερυθρότητα, το πρήξιμο, το κάψιμο και το ξεφλούδισμα μετά τη θεραπεία. Επίσης παρατηρήθηκε σημαντική αλλαγή στις βιοχημικές παραμέτρους σχετικές με τη φλεγμονή.

Όπως αναφέραμε και λίγο πιο πάνω, ειρωνικά, το ψυχρό laser φαίνεται πως θεραπεύει και από εγκαύματα που προκαλούνται από θερμά laser!
Εννιά ασθενείς με εγκαύματα δευτέρου βαθμού από λανθασμένη χρήση λέιζερ αποδόμησης για κοσμητικές θεραπείες, έλαβαν LLLT καθημερινά για μια εβδομάδα. Στην ομάδα των ασθενών που έλαβαν τη φωτεινή θεραπεία παρατηρήθηκε πολύ ταχύτερη (50% ταχύτερη) επούλωση των εγκαυμάτων σε σχέση με τους ασθενείς που δεν έλαβαν τη θεραπεία.

Σε μια άλλη μελέτη, ένας εθελοντής δέχθηκε να λάβει 2 ακριβώς ίδια εγκαύματα στα αντιβράχιά του από ένα λέιζερ CO2. Και στις δύο περιοχές τραυματισμού εφαρμόστηκαν οι ίδιες διαδικασίες φροντίδας όπως καθημερινή αλλαγή αντικολλητικής γάζας και αντιβιοτική κρέμα. Η μία όμως από τις δύο περιοχές αντιμετωπίστηκε επίσης και με LLLT. Η περιοχή τραυματισμού που έλαβε LLLT, εμφάνισε σαφώς επιταχυνόμενη επαναεπιθηλίωση ιστών και επούλωση, σε σύγκριση με την περιοχή που δεν ακτινοβολήθηκε.

Κλείνοντας, θα αναφέρουμε λίγο πιο αναλυτικά, ένα ιδιαίτερο περιστατικό που επισφραγίζει την θεραπευτική δράση της μοναδικής αυτής τεχνολογίας.
Μια 29χρονη γυναίκα, με εγκεφαλική παράλυση, υπέστη εγκαύματα δεύτερου βαθμού από βραστό νερό σε αμφότερους τους μηρούς και στην κοιλιακή χώρα.
Η ακτινοβόληση με laser χαμηλής ισχύος επιλέχθηκε ως η κύρια μέθοδος θεραπείας.
Τα μήκη κύματος 635nm και 820nm επιλέχθηκαν με σκοπό την αύξηση της σύνθεσης πρωτεϊνών και άρα αυξημένο πολλαπλασιασμό κυττάρων. Η ασθενής έλαβε φωτεινή θεραπεία για 14 εβδομάδες!
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας το μέγεθος του κάθε εγκαύματος μειωνόταν σταδιακά καθώς οι επουλωμένοι ιστοί αντικαθιστούσαν τους νεκρωτικούς. Δεν υπήρξε καμία ευκαιριακή βακτηριακή λοίμωξη ή προσβολή. Το νέο δέρμα εμφάνισε αυξημένη ελαστικότητα. Οι ουλές, από ευδιάκριτες, έγιναν σταδιακά επίπεδες. Οι φλεγμονώδεις δείκτες (οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα και πόνος) ήταν σε συμφωνία με τα επίπεδα επούλωσης των ιστών ανά θεραπεία με λέιζερ. Τα κηρώδη, λευκά καμένα κέντρα αντικαταστάθηκαν με πιο υγιείς ροζ δερματικούς ιστούς. Παρατηρήθηκε αυξημένη λεμφική αποστράγγιση (και άρα επιτάχυνση της απομάκρυνσης των κυτταρικών αποβλήτων). Το συνολικό επίπεδο άνεσης της ασθενούς βελτιωνόταν κάθε εβδομάδα, όπως φαινόταν από την συμπεριφορά και τον τρόπο ύπνου της.

Συγκεντρωτικά, η σωστή τεχνική κατά τη σάρωση των τραυματισμένων ιστών, η συχνότητα των θεραπειών, αλλά και η κλινική φροντίδα των εγκαυμάτων σύμφωνα με τα ιατρικά πρωτόκολλα, συνέβαλαν όλα στην αποτελεσματική επούλωση των πληγών και στον περιορισμό των ουλών.

Η θεραπεία με LLLT αποδείχθηκε ιδιαιτέρως αποτελεσματική και μάλιστα οι θεράποντες δημοσίευσαν γενική προτροπή προς τους κλινικούς γιατρούς να χρησιμοποιήσουν αυτήν τη μέθοδο για να επιταχύνουν την επούλωση και να βελτιώσουν τα συμπτώματα και τα αποτελέσματα σε ασθενείς με εγκαύματα.

Επίλογος και επόμενο …αρθρογραφικό ραντεβού

Το φως από ψυχρά laser αποτελεί μια απόλυτα ασφαλή ακτινοβολία, με ευρείες θεραπευτικές δράσεις τόσο στην ορθοπεδική και τραυματιολογία όσο και στην δερματολογία και αισθητική ιατρική. Από την αναζωογόνηση του δέρματος ως την θεραπεία σοβαρών εγκαυμάτων, η μοναδική αυτή φωτεινή ενέργεια, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο συμπεριφοράς των κυττάρων επιτυγχάνοντας ένα μεγάλο εύρος από κλινικές δράσεις.

Επιστρέψτε σύντομα στην αρθρογραφία μας για το τρίτο και τελευταίο μέρος της αρθρογραφικής αυτής σειράς, όπου θα αναφερθούμε στις θεραπευτικές δράσεις των ψυχρών laser στην ψωρίαση, στην μείωση ουλών αλλά επίσης στην τριχόπτωση, στην απώλεια λίπους και στην αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας! Ευχαριστούμε για την ανάγνωσή σας.